İçeriğe atla

İshak soykırımı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Makale serilerinden
Yerli halklar
Osmanlı toplu katliamları
Sovyet
İkinci Dünya Savaşı
Soğuk Savaş
Sömürge sonrası Afrika
Modern
İshak soykırımı ile ilgili yerlerin haritası

İshak Soykırımı,[1][2] aynı zamanda Hargeisa soykırımı olarak da bilinmektedir,[2][3] Siad Barre diktatörlüğü altındaki Somali Demokratik Cumhuriyeti tarafından Somaliland Bağımsızlık Savaşı sırasında 1987 ve 1989 yılları arasında İshak sivillerine yönelik sistematik, devlet destekli soykırımdır.[4][5] Bu katliamda hayatını kaybeden sivillerin sayısının çeşitli kaynaklara göre 50.000 ila 100.000 arasında olduğu tahmin edilirken,[6] yerel raporlar toplam sivil can kaybının 200.000 olduğunu tahmin edilmektedir.[7] Soykırım aynı zamanda Somali Cumhuriyeti'nin ikinci ve üçüncü büyük şehirleri olan Hargeisa'nın (yüzde 90'ı yıkıldı) [8] ve Burao'nun (yüzde 70'i yıkıldı) [9] yerle bir edilmesini ve tamamen yok edilmesini de içeriyordu. Başta İshak kabilesinden olmak üzere bölgedeki 500.000 Somalilinin ölümüne sebep olmuştur,[10][11][12] "Afrika'da kaydedilen en hızlı ve en büyük zorunlu insan hareketlerinden biri"[10] olarak tanımlanan ve o dönemde (1988)[13] dünyanın en büyük mülteci kampının kurulmasıyla sonuçlanan olayda, 400.000 kişi daha topraklarından kaçarak Etiyopya'daki Hartasheikh sınırını mülteci olarak geçti.[14][15][16] Yıkımın boyutu Hargeisa'nın 'Afrika'nın Dresden'i ' olarak bilinmesine yol açmıştır.[10] Cinayetler Somali İç Savaşı sırasında meydana gelmiş ve "unutulmuş bir soykırım" olarak anılmıştır.

Kırsal kesimde İshaklara yönelik zulüm, Somali Silahlı Kuvvetlerinin Dabar Goynta Isaaqa (İshak İmha Edicileri) olarak isimlendirilen, tamamen İshak olmayanlardan (çoğunlukla Ogaden) oluşan mekanize bir bölümünün oluşturulmasını içermekteydi;[17][18] Bu birim "Somali'nin (Somaliland) kuzeyindeki silahsız, sivil köylere, sulama noktalarına ve otlatma alanlarına sistematik bir saldırı düzenleyerek sakinlerinin çoğunu katletmiş ve hayatta kalanları güvenlik için uzak bölgelere kaçmaya zorlamıştır". Bu, tüm köylerin nüfusunun azalmasına ve kasabaların yağmalanmasına sebep olmuştur.[19][20] Tecavüz aynı zamanda İshaklara karşı da bir silah olarak da kullanılmıştır.[21] İnsan Hakları İzleme Örgütü, bu birimin, ordunun diğer kollarıyla birlikte, kırsal kesimdeki İshak göçebelerini terörize etmekten sorumlu olduğunu belirtmektedir.[22] Dabar Goynta Isaaqa daha sonra yerel yetkililerin yerel İshak nüfusuna karşı en sert politikalarını yürürlüğe koyan bir yönetim sistemine dönüşecekti.[22] Somali hükûmeti ayrıca İshak topraklarına bir milyon kara mayını yerleştirmiştir.[23]

2001 yılında Birleşmiş Milletler, Somali'de geçmişte yaşanan insan hakları ihlallerine ilişkin, özellikle de "ülkedeki iç savaş sırasında uluslararası yargı yetkisine tabi suçlar (yani savaş suçları, insanlığa karşı suçlar veya soykırım) işlenip işlenmediğini" tespit etmek amacıyla bir soruşturma başlatmıştır.[4] Soruşturma, Birleşmiş Milletler Koordinasyon Birimi (UNCU) ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından ortaklaşa başlatılmıştır. Soruşturma, Somali'de İshaklara karşı soykırım suçunun işlendiğini doğrulayan bir raporla sonuçlandı. Birleşmiş Milletler araştırmacısı Chris Mburu şunları söyledi:

Danışman, görevi sırasında ve sonrasında Somaliland'da ve başka yerlerde toplanan kanıtların bütününe dayanarak, soykırım suçunun Somali Hükümeti tarafından 1987 ve 1989 yılları arasında kuzey Somali'deki İshak halkına karşı tasarlandığına, planlandığına ve işlendiğine kesinlikle kanaat getirmiştir.[4]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Jacobs, Steven Leonard (2023). "The Religion–Genocide Nexus". Lemos, T.M.; Taylor, Tristan S. (Ed.). The Cambridge World History of Genocide. 1: Genocide in the Ancient, Medieval and Premodern Worlds. Cambridge University Press. ss. 86-102. doi:10.1017/9781108655989.005. ISBN 978-1-108-65598-9.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ a b Einashe, Ismail; Kennard, Matt (22 Ekim 2018). "In the Valley of Death: Somaliland's Forgotten Genocide". The Nation. Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
  3. ^ Ingiriis, Mohamed Haji (2 Temmuz 2016). ""We Swallowed the State as the State Swallowed Us": The Genesis, Genealogies, and Geographies of Genocides in Somalia". African Security (İngilizce). 9 (3): 237-258. doi:10.1080/19392206.2016.1208475. ISSN 1939-2206. 6 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024. 
  4. ^ a b c Mburu, Chris; Rights, United Nations Office of the High Commissioner for Human; Office, United Nations Development Programme Somalia Country (1 Ocak 2002). Past human rights abuses in Somalia: report of a preliminary study conducted for the United Nations (OHCHR/UNDP-Somalia) (İngilizce). s.n. 29 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024. 
  5. ^ Kapteijns, Lidwien (18 Aralık 2012). Clan Cleansing in Somalia: The Ruinous Legacy of 1991. University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0-8122-0758-3. 7 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024. 
  6. ^ Straus, Scott (24 Mart 2015). Making and Unmaking Nations: The Origins and Dynamics of Genocide in Contemporary Africa (İngilizce). Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-5567-4. 29 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024. 
  7. ^ "Investigating genocide in Somaliland". 20 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ Somaliland: Time for African Union Leadership (PDF). International Crisis Group. 2006. s. 5. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2017. 
  9. ^ Tekle, Amare (1 Ocak 1994). Eritrea and Ethiopia: From Conflict to Cooperation (İngilizce). The Red Sea Press. ISBN 978-0-932415-97-4. 7 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024. 
  10. ^ a b c Harper, Mary (9 Şubat 2012). Getting Somalia Wrong?: Faith, War and Hope in a Shattered State (İngilizce). Zed Books Ltd. ISBN 978-1-78032-105-9. 29 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024. 
  11. ^ Press, Robert M. (1 Ocak 1999). The New Africa: Dispatches from a Changing Continent (İngilizce). University Press of Florida. ISBN 978-0-8130-1704-4. 
  12. ^ "Conflict in Somalia: Drivers and Dynamics" (PDF): 10. 26 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2017. 
  13. ^ Lindley, Anna (15 Ocak 2013). The Early Morning Phonecall: Somali Refugees' Remittances (İngilizce). Berghahn Books. ISBN 978-1-78238-328-4. 29 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024. 
  14. ^ Gajraj, Priya (2005). Conflict in Somalia: Drivers and Dynamics (PDF). World Bank. s. 10. 26 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Nisan 2024. 
  15. ^ Law, Ian (1 Ocak 2010). Racism and Ethnicity: Global Debates, Dilemmas, Directions (İngilizce). Longman. ISBN 978-1-4058-5912-7. 
  16. ^ "Africa Watch". Volume 5: 4. 1993. 
  17. ^ Bahcheli, Tozun; Bartmann, Barry; Srebrnik, Henry (9 Eylül 2004). De Facto States: The Quest for Sovereignty (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-135-77120-1. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 
  18. ^ Ahmed, Ismail I.; Green, Reginald Herbold (1999). "The Heritage of War and State Collapse in Somalia and Somaliland: Local-Level Effects, External Interventions and Reconstruction". Third World Quarterly. 20 (1): 113-127. doi:10.1080/01436599913947. ISSN 0143-6597. 
  19. ^ Conference, European Association of Somali Studies (1993). First Conference, 23rd-25th September 1993 (İngilizce). European Association of Somali Studies. 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 
  20. ^ Shultz, Richard H.; Dew, Andrea J. (2009). Insurgents, Terrorists, and Militias: The Warriors of Contemporary Combat (İngilizce). Columbia University Press. ISBN 978-0-231-12983-1. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 
  21. ^ Bahcheli, Tozun; Bartmann, Barry; Srebrnik, Henry (9 Eylül 2004). De Facto States: The Quest for Sovereignty (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-135-77120-1. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 
  22. ^ a b "Somalia: A Government at War with its Own People" (PDF). 16 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Nisan 2024. 
  23. ^ Bahcheli, Tozun; Bartmann, Barry; Srebrnik, Henry (9 Eylül 2004). De Facto States: The Quest for Sovereignty (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-135-77120-1. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İshak_soykırımı&oldid=33777000" sayfasından alınmıştır